Adli Bilişim (Digital Forensic) Nedir?

Yayınlayan
Ali Ezdemir
Yayınlanma tarihi
26/2/2022
Okuma süresi
7
Dakika
go back icon
Geri Dön

Adli Bilişim (Digital Forensic) Nedir?

Bu yazımızda temel olarak Adli Bilişim (Digital Forensic) nedir, Adli Bilişim İncelemeleri hangi süreçlerden oluşur ve Adli Bilişim türleri nelerdir gibi konulara değineceğiz.

Adli Bilişim (Digital Forensic) Nedir?

Adli bilişim, elektromanyetik ve elektro-optik ortamlarda muhafaza edilen veya bu ortamlarca iletilen ses, görüntü, veri, bilgi veya bunların birleşiminden oluşan her türlü bilişim nesnesinin, mahkemede sayısal delil niteliği taşıyacak şekilde tanımlanması, elde edilmesi, saklanması, incelenmesi ve mahkemeye sunulması çalışmalarının bütünüdür.

Adli Bilişim İnceleme Süreçleri Nelerdir?

Adli Bilişim İnceleme Süreçlerini temelde 4 kategoride toplayabiliriz:

  1. İlk Müdahale: Olayın aydınlatılmasını sağlayacak dijital delillerin belirlenmesi ve bu sistemlerin güvenliğinin sağlanmasından oluşur.
  2. Adli Kopyalar Elde Etme: İnceleme esnasında kullanmak üzere, dijital delil olarak kabul edilen sistemlerin yazma koruma yöntemleriyle delil bütünlüğünü bozmayacak şekilde imajlarının alınmasından oluşur.
  3. İnceleme: Elde edilen Adli Kopyalar üzerinden, literatürde kabul görmüş yöntem ve yazılımlarla talep edilen sorulara cevap aranması için gerçekleştirilen teknik incelemelerden oluşur.
  4. Raporlama: İnceleme sonucu elde edilen bulguları ve bulguların detaylarının anlaşılabilir biçimde raporlanmasından oluşur.
Adli Bilişim (Digital Forensic) Türleri Nelerdir?

Her geçen gün bu türler arasına yeni türler eklense de temel olarak Adli Bilişim türlerini aşağıdaki başlıklar altında toplayabiliriz.

Bilgisayar Adli Bilişimi:

İncelenmesi gereken sunucu veya son kullanıcı bilgisayarları üzerinde silinen dosyaların kurtarılmaya çalışılması, log dosyalarının incelenmesi, MFT kayıtlarının incelenmesi, tarayıcı geçmişlerinin analizi, sık kullanılan uygulamaların araştırılması, sistem günlüklerinin araştırılmasın, erişim loglarının araştırılması, bağlanan taşınabilir aygıtların araştırılması, dosya metadata analizi vb. süreçleri kapsamaktadır.

Mobil Cihaz Adli Bilişimi:

Telefon ve tablet gibi mobil cihazların servis sağlayıcı günlüklerinin incelenmesi, dosya metadata bilgilerinin incelenmesi, silinen dosyaların kurtarılmaya çalışılması, yüklenen uygulamalarının ve kalıntılarının araştırılması vb. süreçleri kapsamaktadır.

Memory Forensics:

RAM’ler güç kesintisine uğradıkları durumlarda veri kaybı oluşacağı için taşıdıkları veriler uçucu veriler olarak tanımlanır. Bu veriler olası güç kesintilerinde kaybolacağı için adli kopya elde edilmesi aşamasında RAM’lere öncelik verilmesi hem delil bütünlüğünün korunması anlamında hem de olası veri kaybının önüne geçilmesi anlamında önem arz etmektedir. Peki, uçucu olarak tanımlanan bu veriler incelendiğinde neler bulunabilir?

Memory Analizinde Elde Edilebilecek Deliller:

  • Çalışan işlemler(Proccess) ve hizmetlere ait bilgiler,
  • Korumalı yazılımlara ait paketlenmemiş ve kriptolanmamış ham veriler,
  • Sistem bilgileri (Örn:En son kapanmadan bu yana geçen zaman),
  • Sistemde oturum açan kullanıcılara ait bilgiler,
  • Kayıt defteri bilgileri,
  • Açık ağ bağlantıları ve ARP önbelleği,,
  • Sohbet kayıtları, sosyal ağ kalıntıları ve MMORPG oyunlarındaki iletişim kayıtları,
  • Tarayıcı yazılımlara ait izler ve kayıt bilgileri, ziyaret edilen adres bilgileri,
  • Web e-posta üzerinden yapılan en son işlemler,
  • Bulut sistemlerine ait teknik bilgi ve veriler,
  • Kriptolu disk alanlarına ait anahtarlar,
  • En son bakılan fotoğraflar,
  • Sistemde çalışan kötü niyetli yazılımlar.
  • Copy-paste yapılan metinler
Network Forensics:

Ağ adli analizi, sistemlerin iletişim kurduğu adreslerin tespiti, gerçekleşen atakların analizi, şifreli ve şifresiz verilerin tespiti gibi birçok delilin elde edilebildiği bir analiz türüdür.

Teknolojinin hızla gelişmesiyle son kullanıcı bilgisayarları ve sunucular bazında başlayan adli bilişim süreçleri artık birçok farklı alana da taşınmış durumda. Günümüzde incelenecek dijital deliller arasında mobil cihazlar, hafıza kartları, taşınabilir depolama üniteleri ve kişisel bilgisayarlar çoğunlukta olsa da IoT cihazları hayatımızı kolaylaştırmaya devam ederken gelecekte delil niteliği taşıyacak materyaller arabalar, mutfak robotları, kahve makineleri, robot süpürgeler olabilir. Şimdilik incelenecek deliller olarak bu IoT cihazlarını ön görsekte gelecekte nelerin inceleneceği sadece hayal gücümüzle sınırlı.

Ali Ezdemir

Ali Ezdemir

Detaylı Bilgi İçin

info@gaissecurity.com